Ο φαν Μπαμπούρεν πιθανόν γεννήθηκε στο Βάικ μπάι Ντούουρστεντε (Wijk bij Duurstede) της κεντρικής Ολλανδίας, αλλά η οικογένειά του μετακόμισε στην Ουτρέχτη όταν αυτός ήταν ακόμη νέος. Ήταν γνωστός και ως Τεοντούρ ή Τεοντόρ Μπαμπούρεν. Η πρώτη γνωστή αναφορά στον καλλιτέχνη χρονολογείται από το 1611 στα αρχεία της Συντεχνίας ζωγράφων της Ουτρέχτης, ως μαθητής του Πάουλους Μορέιλσε (Paulus Moreelse). Κάπου μεταξύ 1612 και 1615 ταξίδεψε στη Ρώμη. Εκεί συνεργάστηκε με τον συμπατριώτη συνάδελφό του Ντάβιντ ντε Χεν (David de Haen) και έγινε φίλος με τον πιστό μαθητή του Καραβάτζιο Μπαρτολομέο Μανφρέντι (Bartolomeo Manfredi).
Η σταδιοδρομία του ήταν σύντομη και μόνον λίγα έργα του είναι γνωστά σήμερα. Στη Ρώμη ζωγράφισε κυρίως θρησκευτικά θέματα, συμπεριλαμβανομένου του Ενταφιασμού στον Σαν Πιέτρο ιν Μόντόριο, που μοιάζει ιδιαίτερα με τον ομώνυμο πίνακα του Καραβάτζιο, που σήμερα βρίσκεται στα Μουσεία Βατικανού.
Ζωγράφισε επίσης τη Σύλληψη του Χριστού (σήμερα στην Πινακοθήκη Μποργκέζε) για λογαριασμό του Σκιπιόνε Μποργκέζε και τον Ιησού να πλένει τα πόδια των Αποστόλων (σήμερα στην Πινακοθήκη του Βερολίνου) για λογαριασμό του Τζουστινιάνι.
Στα έργα που δημιούργησε στην Ουτρέχτη από το 1621 ως το 1624, τα τελευταία δηλαδή χρόνια της σταδιοδρομίας του, συγχώνευσε τα οπτικά χαρακτηριστικά που έμαθε από τους Καραβάτζιο και Μανφρέντι σε σκηνές καθημερινότητας αλλά και απεικόνιση μυθολογικών και ιστορικών σκηνών. Ο Προμηθέας αλυσοδένεται από τον Ήφαιστο (σήμερα στο Ρέικσμουζεουμ), υιοθετεί τη μορφή που έχει ο Απόστολος στον πίνακα του Καραβάτζιο Η Σταύρωση του Αποστόλου Πέτρου, στον οποίο βρίσκεται με το κεφάλι κάτω, απεικονίζοντας με τον ίδιο τρόπο τον Προμηθέα, που τιμωρείται γιατί έκλεψε τη φωτιά από τους θεούς και την έδωσε στους ανθρώπους.
Ο φαν Μπαμπούρεν ήταν ανάμεσα στους πρώτους ζωγράφους που έκαναν δημοφιλείς τις σκηνές καθημερινότητας, ζωγραφίζοντας μουσικούς και χαρτοπαίκτες. Η Μαστροπός (σήμερα στο Μουσείο Καλών Τεχνών Βοστόνης απεικονίζει έναν άνδρα που δίνει ένα νόμισμα ως αμοιβή υπηρεσιών μιας πόρνης που παίζει λαούτο ενώ μια ηλικιωμένη, η μαστροπός, επιθεωρεί την αμοιβή. Ο πίνακας αυτός (ή αντίγραφό του) βρισκόταν στην κατοχή της πεθεράς του Γιοχάνες Βερμέερ, και εμφανίζεται σε δύο έργα του, το Κονσέρτο (ο πίνακας έχει κλαπεί από τον Μουσείο Ιζαμπέλλα Γκάρντνερ της Βοστόνης) και τη γυναίκα καθισμένη σε βιργινάλι (Εθνική Πινακοθήκη Λονδίνου). Ο Χαν φαν Μέιχερεν (Han van Meegeren, 1889 - 1947) πλαστογράφησε τον πίνακα της μαστροπού, έχοντας ίσως ως σκοπό να τον χρησιμοποιήσει ως μέσο προώθησης των πλαστογραφημένων έργων του Βερμέερ που είχε δημιουργήσει.
