Πρόκειται για νόσημα των πνευμόνων το οποίο είναι αποτέλεσμα λοιμώξεων ή άλλων καταστάσεων τα οποία τραυματίζουν το τοίχωμα των αεραγωγών στους πνεύμονες. Αυτός ο τραυματισμός είναι η αρχή ενός κύκλου στον οποίο οι αεραγωγοί χάνουν την ικανότητά τους να καθαρίζονται από τη βλέννα. Η παραμονή της βλέννας δημιουργεί περιβάλλον κατάλληλο για ανάπτυξη μικροβίων. Αυτό με τη σειρά του οδηγεί σε επανειλημμένες και σοβαρές αναπνευστικές λοιμώξεις. Κάθε λοίμωξη επιτείνει τη βλάβη στους αεραγωγούς. Αυτή η κατάσταση μπορεί να επηρεάσει και την οξυγόνωση των διαφόρων οργάνων του σώματος. Εάν οι πνεύμονες δεν μπορούν να μεταφέρουν αρκετή ποσότητα οξυγόνου στους ιστούς και τα όργανα, μπορεί να οδηγηθούμε σε σοβαρά νοσήματα, μεταξύ αυτών δε και σε καρδιακή ανεπάρκεια. Οι βρογχεκτασίες μπορεί να προσβάλλουν μέρος ή ολόκληρο τον πνεύμονα ή τους πνεύμονες. Συνήθως αρχίζουν στη νεανική ηλικία αλλά τα συμπτώματα μπορεί και να εμφανιστούν μήνες η και χρόνια από τότε που άρχισαν οι επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις.
Υπάρχουν δύο (2) τύποι βρογχεκτασιών:
Α) Εκ γενετής βρογχεκτασίες που προσβάλλουν συνήθως βρέφη και παιδιά.
Β) Επίκτητες βρογχεκτασίες που συμβαίνουν συνήθως σε ενήλικες ή εφήβους. Είναι οι πιο συνηθισμένες.
Οι βρογχεκτασίες δεν θεραπεύονται αλλά με την κατάλληλη φροντίδα οι περισσότεροι άνθρωποι μπορεί να απολαμβάνουν φυσιολογική ζωή.
Τι προκαλεί τις βρογχεκτασίες;
Κυστική ίνωση
Σοβαρή πνευμονία
Φυματίωση
Νοσήματα ανοσοκαταστολής
Αλλεργική βρογχοπνευμονική ασπεργίλλωση
σ. Kartagener
Άλλες διαταραχές που επηρεάζουν τη λειτουργία των κροσσών.
Συμπτώματα –σημεία βρογχεκτασιών:
Καθημερινός βήχας για μήνες η και χρόνια.
Καθημερινή παραγωγή μεγάλης ποσότητας πτυέλων.
Επανειλημμένες λοιμώξεις αναπνευστικού
Δυσχέρεια στην αναπνοή
Συριγμός
Άλγος πλευριτικού τύπου
Αιμόφυρτα πτύελα-Αιμόπτυση
Απώλεια Σ.Β.
Κόπωση.
Διαγνωστική προσπέλαση
Λήψη πλήρους ιατρικού ιστορικού
Ακτινογραφία θώρακος
Αξονική τομογραφία θώρακος με τεχνική υψηλής διακριτικής ικανότητας
Αιματολογικές εξετάσεις από τις οποίες μπορεί να συμπεράνει ο γιατρός αν υπάρχουν οι συνθήκες ή το νόσημα που μπορεί να οδηγήσει σε βρογχεκτασίες (ύπαρξη ή μη λοίμωξης…)
Καλλιέργεια πτυέλων
Λειτουργικές δοκιμασίες πνευμόνων (σπιρομέτρηση)
Τεστ ιδρώτα ή άλλες δοκιμασίες για τον αποκλεισμό ή τη διάγνωση κυστικής ίνωσης.
Θεραπευτική αντιμετώπιση βρογχεκτασιών:
Οι στόχοι της θεραπείας είναι:
1. Θεραπεία κάθε υποκείμενης κατάστασης και αναπνευστικών λοιμώξεων
2. Υποβοήθηση απομάκρυνσης πτυέλων από τους πνεύμονες
3. Πρόληψη επιπλοκών
Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία των βρογχεκτασιών είναι σημαντική.
Τα κυριότερα βήματα στη θεραπεία των βρογχεκτασιών είναι:
Φαρμακευτική αγωγή και Αναπνευστική φυσικοθεραπεία.
Φαρμακευτική αγωγή:
1. Αντιβιοτικά
2. Βρογχοδιασταλτικά
3. Κορτικοστεροεδή
4. Βλεννολυτικά και αποχρεμπτικά
5. Ρινικές πλύσεις με φυσιολογικό ορό.
Αναπνευστική φυσικοθεραπεία:
Αυτή πρέπει να γίνεται 3-4 φορές/ημ. Ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάστασης μπορεί ο γιατρός να συστήσει οξυγονοθεραπεία ή/και χειρουργική αντιμετώπιση.
Ζώντας με τις βρογχεκτασίες ο βασικός στόχος είναι η αποφυγή λοιμώξεων του αναπνευστικού. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να γίνονται:
Ετήσιος αντιγριπικός εμβολιασμός
Εμβολιασμός έναντι του πνευμονιοκόκκου ανά πενταετία
Αερόβια άσκηση (περπάτημα, κολύμβηση)
Υγιεινή διατροφή
Λήψη άφθονων υγρών
Συχνό πλύσιμο χεριών
Διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους
Αποφυγή καπνίσματος αλλά και παθητικής έκθεσης σε καπνό
Αποφυγή σκόνης ή άλλων ερεθιστικών ουσιών για τους πνεύμονες.
Βασίλης Τσούτσος, MD, MSc Δημόσιας Υγείας
Ειδικός Πνευμονολόγος - Φυματιολόγος
