Αισώπου Μύθοι: Ίππος και στρατιώτης
Ἴππον τὸν ἑαυτοῦ στρατιώτης, ἕως μὲν καιρὸς τοῦ πολέμου ἦν, ἐκρίθιζεν, ἔχων συνεργὸν ἐν ταῖς ἀνάγκαις. Ὅτε δὲ ὁ πόλεμος κατέπαυσεν, εἰς δουλείας τινὰς καὶ φόρτους βαρεῖς ὁ ἵππος ὑπούργει, ἀχύρῳ μόνῳ τρεφόμενος. Ὡς δὲ πάλιν πόλεμος ἠκούσθη καὶ ἡ σάλπιγξ ἐφώνει, τὸν ἵππον χαλινώσας ὁ δεσπότης καὶ αὐτὸς καθοπλισθεὶς ἐπέβη. Ὁ δὲ συνεχῶς κατέπιπτε μηδὲν ἰσχύων· ἔφη δὲ τῷ δεσπότῃ· Ἄπελθε μετὰ τῶν πεζῶν [τῶν] ὁπλιτῶν ἄρτι· σὺ γὰρ ἀφ᾿ ἵππου εἰς ὄνον με μετεποίησας, καὶ πῶς πάλιν ἐξ ὄνου ἵππον θέλεις ἔχειν; Ὅτι ἐν καιρῷ ἀδείας καὶ ἀνέσεως τῶν συμφορῶν οὐ δεῖ ἐπιλανθάνεσθαι.
Μετάφραση μύθου:
Ένας πολεμιστής το άλογο του όσο ήταν καιρός πολέμου το καλοτάιζε με κριθάρι και το φρόντιζε με αγάπη, αφού ήταν ο μεγάλος βοηθός του στον πόλεμο. Όταν τέλειωσε ο πόλεμος, έβαλε το άλογο σε βαριές κ άχαρες δουλειές, ταΐζοντας το μόνο άχυρα.
Ύστερα φώναξε πάλι η σάλπιγγα, κηρύχθηκε νέος πόλεμος. Ξανάβαλε το χαλινάρι ο πολεμιστής στο άλογο, το καβάλησε, οπλισμένος κι ο ίδιος, και πήγε στον πόλεμο. Τώρα όμως το άλογο δεν τα κατάφερνε όπως πρώτα: βάρυνε, δεν μπορούσε να τρέξει, και συνεχώς έπεφτε κάτω.
Ο πολεμιστής γκρίνιαζε: "τι έχει πάθει το άλογό μου, όλο με ρίχνει κάτω, πώς να πολεμήσω με αυτό;" - Το άλογο απάντησε: αφεντικό, πήγαινε να πολεμάς μαζί με τους πεζούς στο εξής. Διότι, από άλογο που ήμουν, εσύ με έχεις κάνει γαϊδούρι! - Πώς σε έχω κάνει γαϊδούρι; - Με το να με βάζεις σε χοντρές δουλειές, με το να με ταΐζεις μόνο άχυρο, γαϊδούρι με κατάντησες! Και τώρα ζητάς να γίνω άλογο ξανά; Δεν γίνεται!
Οι άνθρωποι ανάλογα με τη φύση τους εμπίπτουν σε μια από τις 4 κοινωνικές τάξεις: είτε ιερείς και διανοούμενοι, είτε στρατιωτικοί και διοικητικοί, είτε παραγωγοί κι έμποροι, είτε εργάτες.
Ο πολεμιστής του μύθου ανήκε στην ευγενή τάξη των στρατιωτικών. Ακόμη και στον καιρό της ειρήνης η τάξη αυτή πρέπει πάντα να φροντίζει την προφύλαξη της πολιτείας από κάθε είδους κίνδυνο και να είναι έτοιμη για πόλεμο. Άν ξεπέσει στην τάξη των παραγωγών, εμπόρων, ή των εργατών, είναι δύσκολο έως αδύνατο να ξαναγίνει ετοιμοπόλεμη.