Ο Φώτης Κόντογλου, ή με το πραγματικό του όνομα Φώτιος Αποστολέλης (Αϊβαλί Μικράς Ασίας, 8 Νοεμβρίου 1895 - Αθήνα, 13 Ιουλίου 1965) ήταν εξαιρετικός λογοτέχνης και ζωγράφος.
Αναζήτησε την «ελληνικότητα», δηλαδή μία αυθεντική έκφραση, επιστρέφοντας στην ελληνική παράδοση, τόσο στο λογοτεχνικό όσο και στο ζωγραφικό του έργο.
Είχε ακόμη σημαντικότατη συμβολή στον χώρο της βυζαντινής εικονογραφίας. Σήμερα θεωρείται ως ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους της «Γενιάς του ’30». Μαθητές του ήταν ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Νίκος Εγγονόπουλος, κ.ά.
Το ύφος του είναι χαλαρό και χαρακτηρίζεται από εικονιστική παραμόρφωση, έλλειψη προοπτικής, αντιρρεαλιστικά χρώματα και συγκρατημένη αφαιρετικότητα.
Οι φόρμες του αγγίζουν εκείνες του ευρωπαϊκού εξπρεσιονισμού. Τα έργα του έχουν συμβολική απεικόνιση. Ο Κόντογλου καταργεί την προοπτική υπό την επίδραση της πριμιτιβιστικής τέχνης.
Είναι ο εκπρόσωπος ενός λαϊκότερου - κοσμικότερου βυζαντινισμού.